بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جدید کلزا

چکیده به منظور بررسی تاثیر تنش کم آبی بر صفات زراعی و شاخص های رشد ارقام پاییزه کلزا، آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در شهرستان کنگاوراز توابع استان کرمانشاه انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از تنش خشکی (d ) به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول (شاهد) یا آبیاری پس از 90 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس a، (d1 ) و قطع آبیاری (اعمال تنش) در ابتدای مرحله گلدهی (d2 ) و رقم (v) به عنوان عامل فرعی در 8 سطح شامل ارقام پاییزه کرج 1، کرج2، کرج3، زرفام، اپرا، okapi، talayeو modena بودند. نتایج حاصل نشان داد که قطع آبیاری (تنش خشکی ) از مرحله گلدهی به بعد، تاثیر نامطلوبی بر فعالیت های رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و صفات زراعی مورد بررسی داشت و اختلاف حاصل در سطح آماری معنی دار بود .اثر رقم بر صفات قطر ساقه، تعداد خورجین در شاخه های فرعی، تعداد خورجین در گیاه، طول خورجین ساقه اصلی، طول خورجین گیاه، تعداد دانه در خورجین شاخه های فرعی و تعداد دانه در خورجین در گیاه معنی دار نگردید، ولی بر سایر صفات تاثیر قابل توجهی داشت. اثرات متقابل آبیاری و رقم فقط بر عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت معنی دار شد ولی بر سایر صفات از لحاظ آماری معنی دار نگردید. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که رقم کرج1 در شرایط نرمال با5341 کیلوگرم بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد اما همین رقم با بیشترین افت عملکرد دانه 1561 کیلو گرم(29 درصد) در شرایط تنش مواجه بود. در شرایط تنش رقم اپرا با3978 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داده واز نظر میانگین عملکرد دانه مقاوم تر از سایر ارقام به شرایط تنش خشکی بود. ارقام اپرا و مودنا در شرایط تنش خشکی به ترتیب با عملکرد 3616 و 3978 کیلوگرم درهکتار دارای کمترین افت محصول دانه به ترتیب با 396 کیلوگرم(8/9 درصد) و 573کیلوگرم(14 درصد) نسبت به شرایط نرمال داشتند.